Groeituinen of proeftuinen zijn experimenteerruimtes waarin overheden, bedrijven en andere stakeholders op kleine schaal nieuwe werkwijzen, concepten of beleidsvormen uittesten. Binnen het sociaal domein – en in het bijzonder bij Social Return – bieden groeituinen de mogelijkheid om los van vaste kaders te ontdekken wat wérkt in de praktijk, met als doel: meer maatschappelijke impact.
De term wordt vaak gebruikt in het kader van Maatwerk voor Mensen (Social Return 2.0) en maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI). Groeituinen helpen om innovatieve vormen van Social Return te ontwikkelen en testen, vóórdat ze breed worden toegepast.
Waarom een groeituin of proeftuin? #
Veel organisaties merken dat standaardmodellen, zoals het klassieke bouwblokkenmodel van Social Return, niet altijd goed aansluiten bij de praktijk of bij specifieke sectoren. Er is behoefte aan:
- Meer flexibiliteit
- Ruimte voor samenwerking met lokale partners
- Aansluiting op maatschappelijke vraagstukken in de regio
Een groeituin maakt het mogelijk om buiten de bestaande lijntjes te kleuren, zónder direct te hoeven voldoen aan alle formele regels. Het doel is leren door te doen.
Wat gebeurt er in een groeituin? #
Binnen een groeituin of proeftuin experimenteert een groep partijen – bijvoorbeeld een gemeente, aanbestedende dienst, opdrachtnemer en maatschappelijke organisatie. Met nieuwe vormen van Social Return. Denk aan:
- Andere doelgroepen betrekken dan gebruikelijk
- Social Return invullen via sociaal inkopen of maatschappelijke dienstverlening
- Resultaten meten op impact in plaats van op euro’s of uren
- Participatie stimuleren via opleidingen of mentorprogramma’s
- Nieuwe samenwerking tussen publieke en private partijen
De uitkomsten worden geëvalueerd, zodat de lessen uit de groeituin kunnen worden toegepast in breder beleid of bij toekomstige aanbestedingen.
Voorbeelden van thema’s binnen groeituinen #
- Hoe betrekken we jongeren uit het praktijkonderwijs structureel bij opdrachten?
- Kun je Social Return invullen via het bieden van opleidingsplekken aan statushouders?
- Is het mogelijk om Social Return te combineren met duurzaamheid (bijv. circulaire ambachtscentra)?
- Hoe maken we sociale impact inzichtelijk en meetbaar, zonder bureaucratie?
Wat zijn de voordelen van een proeftuin? #
- Leren in de praktijk: theorie wordt direct getest op haalbaarheid en effect.
- Laagdrempelige samenwerking: partners kunnen vernieuwen zonder formele verplichtingen.
- Meer ruimte voor maatwerk: de aanpak wordt afgestemd op lokale opgaven.
- Nieuwe inzichten voor beleid: succesvolle elementen kunnen opgeschaald of ingebed worden in inkoopbeleid of aanbestedingen.
Wil jij meedoen aan een groeituin of zelf een proeftuin starten? #
SROI Specialist helpt organisaties bij het opzetten, begeleiden en evalueren van groeituinen en proeftuinen op het gebied van Social Return en maatschappelijk verantwoord inkopen. Of je nu wil experimenteren met nieuwe vormen van participatie, sociaal inkopen of doelgroepbenadering. Wij denken met je mee van idee tot uitvoering.
Neem gerust contact met ons op voor inspiratie of ondersteuning.